Emoties laten zijn en doorleven

Iedere zondag geef ik yogales in de buitenlucht met een klein groepje. Daarna is er ruimte voor gesprek en uitwisseling. Dit keer ging het over emotie beleven en het willen loslaten. Er kwam een gesprek op gang naar aanleiding van een opmerking van iemand die zei dat ze niet goed weet hoe ze met bepaalde gevoelens/emoties om moet gaan in moeilijke situaties.  

Ze gaf aan de emoties het liefst weg te willen hebben en los te willen laten. Ik gaf vervolgens aan dat ik dat heel goed begreep, maar dat het juist bevrijdend werkt om een gevoel/emotie helemaal te laten zijn zoals het is. 

Van nature zijn mensen pijnvermijdend en genotzoekend. Vroeger toen je duizenden jaren geleden in je berenvel door het bos liep, kon pijn de dood betekenen. Pijn was een signaal dat het einde van het leven kon betekenen en dat wilde je niet.

Het pijn-genot-principe

Het pijn- genot- principe is iets wat diep in onze hersenen zit. Onze leefstijl is enorm veranderd, maar het pijn-genot-principe zit nog steeds in ons systeem.  Als je iets moeilijk vindt en uitstelgedrag vertoont, kan het zijn dat het pijn- genot- principe aan het werk is. Dat maakt dat we liever comfort ervaren, lekker bij de kachel willen zitten als het koud is of ervoor te kiezen om morgen te gaan sporten in plaats van vandaag, want het regent buiten.

Zo gaat het ook met gevoelens en emoties. Pijn, ongemak, angst, verdriet en eenzaamheid zijn voorbeelden van emoties die als niet prettig worden ervaren. Iets wat een ieder meestal zo snel mogelijk weg wil hebben.

Emoties hebben een functie

Echter, emoties hebben een functie. Een emotie geeft aan dat je lichaam je wilt vertellen dat er is iets aan de hand is. Wij leven in een maatschappij waarbij voelen op de tweede plaats is komen te staan. We leven vanuit ons verstand en niet meer vanuit ons gevoel.

We gaan naar de dokter als we pijn hebben en willen daar zo snel mogelijk van af. Ik werk zelf in de gezondheidzorg, maar er zijn zelden gevallen waarbij mensen zich afvragen waar de pijn vandaan komt. Ze willen van de pijn af en wel zo snel mogelijk.

 En zo is het ook met andere onprettige emoties. Ook daar willen we zo snel mogelijk van af. Het prettig voelen is de oplossing en dat willen we zo lang mogelijk vasthouden.  Het wegdrukken van negatieve emoties maakt dat we  spanning in ons lijf onbewust opbouwen. De onverwerkte emoties gaan vast zitten in ons lichaam die op langere termijn lichamelijke of/of  psychische klachten  geven met mogelijk ziekte als resultaat. Rust en regelmaat en goed voor onszelf zorgen is belangrijk, maar daar wordt vaak aan voorbij gegaan.

Emoties waarnemen in ons fysieke lichaam

Door de emotie in ons lijf waar te nemen (fysiek voel je het ergens in je lijf), ernaar te kijken zonder oordeel, het te omarmen, het helemaal te laten zijn, kan je de emoties doorleven en komt er vervolgens ruimte. Uit ervaring merk ik dat er dan meer ruimte komt rondom de emotie zelf.

Door het besef dat ik niet mijn emotie ben en dat ik het mag voelen en laten zijn, verdwijnt na een korte tijd de lading van de emotie en ebt het langzaam weg. De emotie mag er zijn, maar krijgt op zo’n manier niet de overhand.  

Reageren vanuit emotie maakt dat we dingen zeggen en doen die we achteraf beter niet hadden kunnen doen. De actie uitstellen of nalaten en daarbij even naar het gevoel te gaan en te blijven zonder het te willen veranderen, maakt dat je anders gaat reageren of juist niet meer hoeft te reageren.  Vaak merk je dat nadat de emotie/ de lading eraf is,  een reactie niet eens meer nodig is. Of dat een gesprek dat volgt nadat de lading er af is, heel verhelderend kan werken voor beide partijen. Een emotie komt voort uit een gedachte die je op dat moment voor waarheid aanneemt. Maar is die gedachte ook waar?

Emoties voortkomend uit een trigger

Een emotie kan ook voortkomen door iets of iemand uit je omgeving waardoor je wordt getriggerd.  Ik zie triggers in ons gezinsleven, doordat onze kinderen iets zeggen of doen wat onder de huid gaat zitten. Of ik zie mijn partner reageren naar de kinderen toe wat ik zelf als niet prettig ervaar, waardoor ik getriggerd word. Mogelijk herken je dit zelf ook.  Of de irritatie die je voelt als een collega de kantjes ervan af loopt, terwijl je zelf de benen uit je lijf loopt. Maar wat zegt het over je zelf? Wat maakt dat jij je getriggerd voelt?

Ik ben van mening dat de buitenwereld een reflectie is van de binnenwereld. Voel ik me getriggerd door een ander, dan zegt het absoluut iets over mezelf. Door bij mezelf te rade gaan, leer ik juist heel veel van mensen die me het meeste triggeren. Ik hoef de oorzaak dus niet meer bij die ander te zoeken. Dat voelt enorm vrij!! Dat neemt niet weg dat die ander ook zijn eigen verantwoordelijkheid mag nemen om de ander (in dit geval ben ik dat)  in zijn waarde te laten.

Als iemand tegen me loopt te schelden zonder reden, pleit dat die ander niet vrij en mag ik die persoon aanspreken op zijn gedrag. Ik hoef dit echter niet persoonlijk te nemen, want het gedrag van die ander zegt op dat moment iets over die persoon en ik hoef daar niets mee.

Als je een ander confronteert met iets wat je moeilijk vindt, maar wat je wel gezegd wilt hebben omdat je jezelf niet wilt verloochenen, kan dat vervolgens gevoelens bij die ander oproepen. Je kan benoemen wat je ziet; ‘Ik zie dat je emotioneel reageert. Vind je het moeilijk dat ik dit zo tegen je zeg?’ Op dat moment geef je ruimte aan die ander.

Compassie voor die ander die worstelt, mag er zijn. Meegaan in die emotie is iets waar die ander vervolgens niks aan heeft. Door het te benoemen is er erkenning en voelt die ander zich wel gezien. Het gevoel en de lading mag je echter wel bij die ander laten.

Het erkennen van wat je voelt maakt je kwetsbaar

Ook gebeurtenissen en omstandigheden in je omgeving maken soms dat uit balans raakt, verdrietig of angstig bent. Iemand uit je familie wordt ziek of krijgt een ongeluk wat je enorm kan raken. Alle gevoelens en emoties mogen er zijn. De ander mag weten dat je geraakt bent en dat je verdrietig bent,  bang bent of pijn hebt.

Het erkennen van wat je voelt naar jezelf en naar de buitenwereld toe maakt je kwetsbaar, echter geeft het ook ruimte aan die ander om ook kwetsbaar te mogen zijn. Leed in de wereld en in je omgeving maakt ook dat er door kwetsbaarheid  verbinding ontstaat. Het brengt mensen dichter bij elkaar. Door te volharden, durven blijven kijken naar wat er is zonder het te willen veranderen, zonder oordeel, ontstaat er ruimte.

Dat is leven vanuit overgave! Je kunt dan met het leven meebewegen, leven vanuit flow en leven in het moment, wetende dat alles voorbij gaat.

Gedachten en emoties zijn rare dingen die we continue ervaren.  Door er bewust van te zijn, krijgen we meer inzicht in onszelf, leven we bewuster.

Ik vind het iedere keer weer een uitdaging bij mezelf te rade te gaan als ik iets voel wat ik niet wil voelen. Ik voel me een student van het leven iedere keer weer. Hopelijk heb je iets aan mijn verhaal en doe je er je voordeel mee.